Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- Eerste concept met de bunker in de rand van het bos
- Volgens het bestek van bouwproject D diende er toch wel wat struikgewas gerooid te worden. Dit diende tot een minimum beperkt om nadien de bunker niet te fel te laten opvallen op de rand van het bos. Dit zal uiteindelijk niet van toepassing worden omdat de bunker bij een herziening niet op de bosrand maar enkele tientallen meters ervoor zal worden gebouwd.
- Effectief uitgevoerd concept
- Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld. Volgens de originele plannen, zou deze bunker in dezelfde zin gecamoufleerd worden als de bunker Av10, de Molenbunker, namelijk met een ruw gebocheld uiterlijk. In praktijk is de bunker nooit zo uitgevoerd. Ook het volledige bouwbestek van project D spreekt in dit geval nog over een verkeerd type camouflage (en bijhorende zaken).
- De bunker was onderaan uitgewerkt met enkele rijen baksteen die in dit geval nog bijkomend werden gecementeerd en dienden als fundering voor het plaatsen van een draagstructuur in Noors rood dennenhout. Hierop werden dan de wanden die op hun beurt bestonden uit populierenplanken gedrenkt in carboline, bevestigd. Dat het onderste funderingsmetselwerk werd gecementeerd zou er kunnen op wijzen dat men hier gebruik gemaakt heeft van recuperatiebakstenen die enkel mochten gebruikt worden mits ze te cementeren.
- Daarnaast had de bunker een vrij plat dak (eveneens afwijkend van zelfs de herziene plannen) met blauwe Boomse pannen. De bunkerplannen werden namelijk herzien waarbij de bunker een vrij stijl dak kreeg in Blauwe Boomse pannen. Dit werd echter in praktijk omwille van de koepel nooit zo stijl uitgevoerd als op deze plannen getekend. De kijkspleten van de koepel hebben altijd boven de dakbedekking uitgestoken.
- De beide schietgaten werden afgesloten met metalen valluikjes van 0.96m x 0.47m (BxH).
- Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
- In dit sas werd ook een sterfputje voorzien.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Het globale uitzicht was dit van een boshut, enkele tientallen meters voor het eigenlijke toenmalige halve maanbos.
- Structuur.
- Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
- Aan de achterkant van de tweede kamer was een koepel.
- De koepel was bereikbaar via 8 stijgijzers in de schacht van de koepel.
- Elke kamer was voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.
- Opmerkingen.
- De bunker vertoont op zijn huidige ruwe betonnen wanden, omwille van het uitwerken als een houten hut, geen sporen van andere valse ramen dan de twee schietgaten.
- Deze bunker wordt in strijdverhalen van mei 1940 steeds aangeduid als "de Schaapstalbunker". Wel merkwaardig is dat de bunker wel van wanden het uitzicht had van de specifieke schaapstalbunkertjes op de linie maar niet van dak (allicht door de aanwezigheid van de koepel). De andere bunkertjes die men ook gaan beschrijven als schaapstalbunkertjes hebben allen een specifieke gelaagde betonnen dakvorm. Zie de in de nabijheid gelegen bunker C17.
- Het is de middenste bunker van een groepje van drie vooruitgeschoven bunkers op de voorlinie tussen Betsberg en de spoorlijn Brussel-Oostende. De andere twee bunkers zijn AV10 (375 m) en AV12 (285 m).
- Ze lagen iets zuidelijker dan de eigenlijke voorlinie tussen A36 (560 m) en A38 (500 m).
- De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Daarnaast was hij eveneens voorzien om Hotchkiss- of Coltmitrailleurs te kunnen opstellen.
- De bunker is volledig vrij en is zeer goed onderhouden. Hij wordt heden gebruikt als een soort berghok en serretje.
- Het is wel jammer dat de bunker wordt ontsiert door een ijzeren trap en leuning om de bovenkant van de bunker te kunnen betreden.
- Het betreft hier allicht één van de meest bevochten bunkers op de linie. Hij is op de kop van het bos waar hij stond, zeker enkele malen overgegaan van Belgische naar Duitse kant en omgekeerd.
- Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
- Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 75.685,73 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 62.415,52 Bef gekost hebben.
- Als men hier ook nog
een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 92.915,52 Bef moeten geweest zijn.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Origineel situatieplan zoals terug te vinden bij de technische fiche van deze bunker. Dit was een soort fiche die opgesteld is bij de voorstudie van de bouw van de bunkerlinie. |
|
|
Situatieplan horende bij deze bunker. Het valt meteen op dat het terrein dat origineel bij de bunker hoorde, wel vrij groot was maar merkwaardig genoeg volgens mij niet overeenkomt met de huidige vorm van het perceel waar de bunker opstaat. |
|
|
Origineel grondplan van deze bunker waarbij hij voorzien was in een ruw gebocheld uitzicht (Tirools gebocheld). |
|
|
Dit is doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Merkwaardig genoeg heeft men hier de doorsnede niet gemaakt door het schietgat maar er juist naast. Achteraan snijdt men wel de koepel aan. |
|
|
Doorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Dit toont de doorsnede door het tweede schietgat. |
|
|
De plannen van deze bunker werden echter volledig herzien. Hij werd niet aangepast qua opbouw maar wel van camouflage. Zo werd hij volledig hertekend met onderaan enkele rijen baksteen (hier zichtbaar op de schets) met daarboven een volledig houten skelet van een stal. |
|
|
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan toont dan weer de bunker uitgewerkt als een houten stal. Je ziet wel duidelijk de onderste bakstenen funderingslagen die men heden ook nog kan zien bij deze bunker. Opnieuw dient opgemerkt te worden dat de bunker zeker nooit is uitgewerkt met zulke hoge puntgevels. De koepel heeft nooit onder het dak verstoken gezeten. Het dak is zeker en vast veel platter uitgevoerd geweest. |
|
|
Doorsnede CD bij de herziene versie van het grondplan. Opnieuw dezelfde opmerking over de dakvorm. |
|
|
Zicht op de bunker vanaf de Wettersesteenweg.
|
|
|
|
|
Detail van de voorkant met de twee schietgaten. Jammer van de trap en de leuningen bovenaan de bunker die het geheel wel ontsieren. Zoals bij alle bunkers met een houten camouflage is er niets meer terug te vinden van de originele houten structuur. |
|
|
Rechter achterhoek van de bunker. U ziet hier duidelijk originele baksteenresten. Het feit dat het baksteen gecementeerd is, duidt er op dat het hier om recuperatiestenen zal gaan. Deze baksteenlagen dienden als fundering voor de rest van de houten camouflage. Wat wel merkwaardig is, is dat men hier nergens ijzeren haken in het beton heeft verwerkt om de rest van het houten skelet aan te bevestigen. Dit zou er kunnen op wijzen dat de plannen om de bunker uiteindelijk het uitzicht te geven van een houten stal in plaats van Tirools gebocheld, vrij laat genomen zijn en daardoor de bunker deze bevestigingshaken nooit heeft gekregen. |
|
|
Achterkant van de bunker met bovenaan de restanten van de koepel. Het beton is hier ter plaatse 1.50 meter dik. |
|
|
De achterkant en linker zijkant van de bunker. De bunker werd voorzien van een deurtje (zeker niet origineel). Wel interessant en jammer genoeg wel gerepareerd, zijn de zware projectielinslagen achteraan de bunker naast het deurgat. Dit moeten gevolgen zijn van Belgische beschietingen op de bunker toen deze in het strijdgewoel was verloren gegaan en in Duitse handen gekomen. Bij Belgische tegenaanvallen zijn bepaalde verlorengegane bunkers voor de daaropvolgende Belgische tegenaanvallen vaak door eigen artillerie beschoten geweest om de bezetter er reeds uit te verdrijven. Dit is zeker het geval geweest voor deze bunker met deze zichtbare gevolgen.
Men mag ook niet vergeten dat voor de Duitse aanvallers de bunkers blokken aan hun been bleven. Telkens ze een bunker wisten te veroveren, waren deze uiteindelijk voor hen vrij nutteloos. De schietgaten bleven namelijk gericht op hun eigen linies, ze konden de bunker niet omdraaien in de richting van de Belgische stellingen. Hierdoor waren ze voor de aanvallende Duitsers wel goed als tijdelijke schuilplaats maar zeer moeilijk verdedigbaar.
|
|
|
Binnenzicht in de mooi onderhouden bunker. |
|
|
Zicht op de toegang naar de koepel achteraan de tweede kamer. Bij deze bunker steekt de koepel ook zeer diep naar achteren vanuit de mitrailleurkamer. Ook deze bunker werd binnenin volledig ontdaan van zijn ijzer en ontmanteld in opdracht van de Duitse bezetter. |
|
|
| |
|
.jpg)
 Fig 270.jpg)
 Fig 271.jpg)
 Fig 272.jpg)
